Việc bổ sung ánh sáng bằng đèn LED nông nghiệp chuyên dụng đang trở thành giải pháp đột phá, giúp cải thiện rõ rệt năng suất và chất lượng dưa lưới. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu vì sao công nghệ đèn LED là yếu tố quyết định để tối ưu hóa sản lượng và độ ngọt cho loại cây trồng giá trị cao này.

Dưa lưới cần ánh sáng như thế nào?

Dưa lưới thuộc nhóm cây ưa sáng mạnh, với nhu cầu ánh sáng thay đổi linh hoạt tùy theo từng giai đoạn sinh trưởng. Trong giai đoạn ươm giống kéo dài khoảng 7–10 ngày, cây cần ánh sáng vừa phải, phân tán đều với thời gian chiếu sáng lý tưởng từ 10 đến 12 giờ mỗi ngày. Khi bước sang giai đoạn ra lá và leo giàn (10–30 ngày tuổi), dưa lưới yêu cầu cường độ ánh sáng cao hơn, kéo dài 12–14 giờ/ngày để hỗ trợ sự phát triển mạnh mẽ của thân và lá. Đặc biệt, ở giai đoạn ra hoa và đậu quả (30–50 ngày), cây cần lượng ánh sáng cực kỳ cao, với thời gian chiếu sáng từ 14 đến 16 giờ mỗi ngày, bởi đây là thời kỳ quyết định trực tiếp đến tỷ lệ đậu quả và năng suất. Khi trái bắt đầu phát triển và chín (50–70 ngày), nhu cầu ánh sáng cần được duy trì ổn định ở mức 12–14 giờ/ngày để kiểm soát độ ngọt và chất lượng cuối cùng của sản phẩm.

            Trong môi trường nhà màng tại Việt Nam, người trồng dưa lưới thường gặp không ít khó khăn do thiếu ánh sáng. Đặc biệt ở các vùng như Đà Lạt, Tây Nguyên hay miền Trung, mưa nhiều và sương mù dày đặc khiến ánh sáng tự nhiên không đủ đáp ứng nhu cầu của cây. Vào mùa đông, thời gian chiếu sáng cũng giảm mạnh. Thêm vào đó, mật độ trồng cao dễ dẫn đến hiện tượng lá cây che bóng lẫn nhau, khiến ánh sáng không thể phân bố đều. Những yếu tố này kéo theo hàng loạt hậu quả bất lợi: cây sinh trưởng kém, thân yếu dễ gãy, tỷ lệ hoa cái giảm làm ảnh hưởng đến đậu quả, và đặc biệt là quả nhỏ, không đồng đều, vỏ xấu, thịt quả nhạt, độ ngọt thấp dưới mức 10–12 Brix – làm giảm giá trị thương phẩm và hiệu quả kinh tế.

Bổ sung ánh sáng bằng đèn LED: Lợi ích vượt trội

            Sử dụng đèn LED chuyên dụng trong canh tác dưa lưới mang lại những lợi ích rõ rệt, bắt đầu từ việc thúc đẩy quá trình quang hợp mạnh mẽ hơn. Các loại đèn LED nông nghiệp hiện đại thường phát ra phổ ánh sáng tối ưu với tỷ lệ bước sóng đỏ (660nm) và xanh dương (450nm) phù hợp với nhu cầu sinh trưởng của cây trồng. Khi kết hợp thêm ánh sáng UVA, quá trình quang hợp được tối ưu hóa một cách toàn diện, giúp cây dưa lưới phát triển nhanh hơn, hệ thống lá dày và xanh mướt, thân cây khỏe khoắn và tỷ lệ đậu trái tăng cao đáng kể.

Đèn nông nghiệp được sử dụng trong nhà màng trồng dưa lưới.
Đèn nông nghiệp được sử dụng trong nhà màng trồng dưa lưới. Ảnh: Rạng Đông

            Ngoài việc thúc đẩy quang hợp, ánh sáng LED còn hỗ trợ cây sử dụng nước và dinh dưỡng hiệu quả hơn. Hệ rễ phát triển mạnh mẽ dưới điều kiện ánh sáng tối ưu sẽ giúp cây hấp thu dưỡng chất tốt hơn, đồng thời tăng khả năng đề kháng với sâu bệnh. Một điểm cộng lớn khác của đèn LED là khả năng cải thiện chất lượng quả. Nghiên cứu cho thấy việc chiếu sáng bổ sung trong giai đoạn nuôi trái có thể làm tăng hàm lượng đường (Brix) lên từ 10–15% so với canh tác truyền thống. Với việc áp dụng đúng kỹ thuật, quả dưa lưới sau thu hoạch có thể đạt độ ngọt trung bình từ 14–16 Brix – đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu vào các thị trường khó tính như Nhật Bản.

            Không chỉ tăng độ ngọt, ánh sáng từ đèn LED còn giúp cải thiện cấu trúc thịt quả, làm quả giòn hơn, mọng nước hơn, có màu sắc và hương thơm hấp dẫn hơn. Vỏ quả trở nên mịn màng với họa tiết lưới đều đặn, giúp nâng cao giá trị thương phẩm và gia tăng đáng kể giá bán.

            Một trong những lợi ích kinh tế quan trọng nhất khi sử dụng đèn LED là khả năng rút ngắn chu kỳ canh tác. Cây được cung cấp ánh sáng liên tục 12–14 giờ mỗi ngày sẽ sinh trưởng đồng đều, đúng kỹ thuật, rút ngắn thời gian thu hoạch từ 5–7 ngày so với canh tác phụ thuộc hoàn toàn vào ánh sáng tự nhiên. Việc này cho phép nhà vườn tăng thêm số vụ sản xuất trong năm, từ 4–5 vụ lên 5–6 vụ, đồng thời giảm chi phí sản xuất tính trên mỗi kg sản phẩm.

Không chỉ vậy, nhờ khả năng chủ động chiếu sáng, người trồng dưa lưới còn có thể sản xuất trái vụ, cung cấp sản phẩm vào những thời điểm thị trường khan hiếm như mùa mưa hoặc mùa đông. Sản phẩm trái vụ thường có giá bán cao gấp đôi so với mùa chính vụ, mang lại lợi nhuận vượt trội và giúp nhà vườn kiểm soát tốt lịch trình sản xuất, tiêu thụ.

Kinh nghiệm chọn và lắp đặt đèn LED trồng dưa lưới

            Để đạt hiệu quả tối ưu khi đầu tư hệ thống đèn LED, người trồng cần lựa chọn mẫu đèn phù hợp với quy mô sản xuất. Với diện tích nhỏ từ 200–500m², mẫu đèn LED Rạng Đông RD-NN03.20W là lựa chọn lý tưởng, với chi phí đầu tư từ 12–30 triệu đồng và thời gian hoàn vốn chỉ sau 1–2 vụ. Với quy mô lớn hơn, từ 500m² trở lên, việc sử dụng đèn LED Rạng Đông RD-NN03.40W kết hợp hệ thống điều khiển tự động sẽ giúp tối ưu hóa chi phí vận hành, nâng cao chất lượng đồng đều toàn vườn, và rút ngắn thời gian hoàn vốn xuống dưới một vụ.

Đèn Led nông nghiệp Rạng Đông lắp đặt tại vườn dưa lưới Đào Gia Trang - Vĩnh Phúc.
Đèn Led nông nghiệp Rạng Đông lắp đặt tại vườn dưa lưới Đào Gia Trang - Vĩnh Phúc. Ảnh: Rạng Đông

            Khi lắp đặt, cần đảm bảo mật độ 1 đèn cho mỗi 6–8m² diện tích trồng, với chiều cao lắp đặt từ 1,8–2,2m so với mặt đất để ánh sáng phân bố đều toàn bộ tán cây. Góc chiếu nên duy trì ở mức 120 độ, và thời gian chiếu sáng lý tưởng là từ 5–8 giờ sáng và từ 17–21 giờ tối mỗi ngày. Việc kết hợp hệ thống hẹn giờ hoặc cảm biến ánh sáng sẽ giúp tự động hóa hoàn toàn quá trình chiếu sáng, tiết kiệm công sức và chi phí vận hành.

Hiệu quả kinh tế khi đầu tư đèn LED cho dưa lưới

            So với mô hình không sử dụng đèn LED, nhà vườn áp dụng chiếu sáng bằng đèn LED có thể tăng năng suất từ 10–12 tấn/ha/vụ, nâng độ ngọt của quả thêm 2–3 Brix, đồng thời tăng tỷ lệ quả loại 1 từ 60–65% lên 80–85%. Giá bán trung bình mỗi kg dưa lưới cũng tăng từ 30.000–35.000 đồng lên 40.000–50.000 đồng, giúp doanh thu bình quân tăng thêm từ 800 triệu đồng/ha/vụ. Ngoài ra, việc rút ngắn thời gian thu hoạch từ 65–70 ngày xuống còn 58–63 ngày giúp nhà vườn tối ưu hóa nguồn lực, nâng cao hiệu quả đầu tư.

            Như vậy, ánh sáng là yếu tố then chốt quyết định thành công trong canh tác dưa lưới nhà màng. Bổ sung ánh sáng bằng đèn LED chuyên dụng không chỉ giúp tăng năng suất, nâng cao độ ngọt và chất lượng sản phẩm mà còn rút ngắn chu kỳ sản xuất, chủ động sản xuất trái vụ và gia tăng lợi nhuận bền vững. Đầu tư đèn LED Rạng Đông cho nhà màng dưa lưới không chỉ là khoản chi phí ban đầu, mà là chiến lược đầu tư thông minh, mang lại hiệu quả lâu dài, giúp nông dân Việt Nam nâng tầm sản phẩm trong chuỗi giá trị nông nghiệp công nghệ cao.